گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اولین روز هفته جاری اولین مناظره میان ۷ نامزد احزار صلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری با محوریت موضوعات اقتصاد برگزار شد. مناظره‌ای که اگر چه با حواشی زیادی مواجه بود، اما بر اساس تحلیل‌های کلرشناسان از وزن و کیفیت مناسبی برخوردار نبود. خبرگزاری دانشجو در این راستا و درباره بررسی دلایل پایین بودن کیفیت مناظره اقتصادی روز شنبه در گفتگو با میثم مهرپور؛ کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی به بررسی این موضوع پرداخته است.
به نظر شما مناظره اول نامزد‌های انتخاباتی با موضوع اقتصادی توانست دید مناسبی به مخاطبان از برنامه‌ها و رویکرد‌های اقتصادی نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری ارائه دهد؟
درباره موضوع مناظره‌های روز شنبه به عنوان اولین مناظره با محوریت موضوعات اقتصادی، باید گفت این مناظره نتوانست به رسالتش در راستای بررسی مواضع و برنامه‌های اقتصادی نامزد‌ها و بحث نامزد‌ها با یکدیگر در حوزه اقتصاد جامه عمل بپوشاند. به نظرم دلیل اصلی این موضوع که مناظره اقتصادی روز شنبه از دید بخش قابل توجهی از مخاطبان بی ثمر بود حضور یکی از مسئولین عالی رتبه اقتصادی در دولت فعلی در میان نامزد‌ها بود. آقای همتی به عنوان کسی که یکی از عاملان و مسببان وضعیت موجود اقتصادی در کشور است و کسی است که طی هشت سال گذشته علاوه بر مدیریت بانک ملی به عنوان بزرگترین بانک دولتی ایران و ریاست کل بیمه مرکزی طی سه سال گذشته رئیس کل بانک مرکزی ایران و در واقع سیاست گذار اصلی مسائل ارزی و پولی کشور بوده است طبیعتا یکی از مردان مهم و کلیدی تیم اقتصادی دولت آقای روحانی به شمار می‌رود. حالا اگر عملکرد دولت روحانی مورد قبول مردم بود طبیعی بود که او تلاش داشته باشد مدام از اقتصاد و سیاست‌های اقتصادی سخن بگوید، اما چون عملکرد اقتصادی دولت روحانی چیزی شبیه فاجعه بوده آقای همتی به عنوان نماینده دولت روحانی و در واقع کسی که قرار است دولت سوم روحانی را تشکیل دهد سعی داشت فضای مناظره از موضوعات اقتصادی به مباحث حاشیه‌ای کشیده شود. به نظرم مهمترین دلیل بی ثمر بودن مناظره روز شنبه که مباحث اقتصادی و برنامه‌های نامزد‌ها در آن مطرح نشد حضور و تلاش آقای همتی برای عدم اجازه برای تحقق این کار بود که این تلاش‌ها حتی قبل از آغاز رسمی مناظره و در مراسم قرعه کشی از سوی او آغاز شد.
بیشتر بخوانید:
بانک مرکزی بی‌صاحب اداره می‌شد دلار به ۳۳ هزار تومان نمی‌رسید!
مودودی: دولت دوازدهم برای توسعه صادرات هیچ اقدامی نکرد
اتفاقا آقای همتی از معدود نامزد‌هایی در این دوره است که تحصیلات مربوط به اقتصاد دارند. برخی معتقد بودند این مناظره از آنجا که در حوزه تخصصی تحصیلات همتی است می‌تواند برگ برنده او باشد. نظر شما چیست؟
بله، اما به شرطی که همتی مسئول اصلی نقدینگی ۳۵۰۰ هزار میلیارد تومانی یا ۵۰ درصد تورم نقطه به نقطه و بیشترین میزان افزایش پایه پولی و. نباشد. همتی نه تنها نماینده دولتی است که نرخ ارز در آن ۷ برابر شده بلکه خودش مسئول مستقیم نهادی است که سیاست گذار مسائل ارزی و پولی کشور است. او در طول ۳۴ ماه نرخ ارز را از ۸۰۰۰ تومان به ۲۳ هزار تومان رسانده است در حالی که در ماه‌های ابتدایی روی کار آمدنش به رغم خروج ترامپ از برجام و وجود مشکلات اقتصادی مدعی شده بود نرخ ۱۲ هزار تومان برای دلار بالاست. اما حالا می‌گوید من نگداشتم دلار ۶۰ هزار تومان شود و نرخ ۲۳ هزار تومان را برای خود پیروزی می‌داند. به نظرتان چنین فردی می‌تواند درباره اقتصاد حرف بزند یا چالش کند. طبیعی است که بهترین اقدام برای این فرد فرار از موضوعات اقتصادی و مباحث مربوط به آن است. کاری که همتی به خوبی در مناظره اول انجام داد. به نحوی در پاسخ به سوالات اقتصادی از همه چیز گفت الا اقتصاد که به قول شما تخصص او بود. دلیل این کار نه عدم اطلاع او از اقتصاد بلکه سابقه و عملکرد او بود. در واقع آقای همتی در مناظره اقتصادی علاوه بر اعلام برنامه‌های خود، باید از عملکرد دولت نیز دفاع می‌کرد، اینجا دو ابهام به وجود می‌آمد، اول اینکه شما اگر برای اداره اقتصاد کشور برنامه اقتصادی دارید، چرا این برنامه‌ها را در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی که تا همین چند روز پیش رییس آن بود اجرا نکردید؟! ضمن اینکه باید پاسخ می‌داد چرا پایه پولی در دوران سه ساله مدیریت شما این همه رشد داشته یا چرا حجم نقدینگی رکورد زده است، چرا تورم نقطه به نقطه به عدد عجیب حدود ۵۰ درصد رسیده یا طی سه سال حضور شما در بانک مرکزی بیش از ۲۲ میلیارد دلار خروج سرمایه داشته ایم و. طبیعتا همتی تلاش داشت به این سوال‌ها پاسخ ندهد لذا از لحظه اول آمده بود تا فضا را متشنج کند.
بیشتر بخوانید:
صمصامی: همتی در بانک مرکزی هم صاحب اختیار نبود؟
حکیمی پور: به عملکرد همتی در بانک مرکزی نمره ۷ می‌دهم
کهندل: مردم به بانیان وضع موجود اعتماد نمی‌کنند
آقای همتی مدعی است که با رییس جمهور اختلاف نظر داشته و هفته پیش به همین دلیل از ریاست بانک مرکزی کنار گذاشته شده است و مسئول اتفاقات رخ داده نیست؟ نظر شما چیست؟
شاید آقای همتی با دولت اختلاف نظر داشته، اما حتی بعد از تایید صلاحیتش هم از بانک مرکزی استعفا نداد! کنار گذاشتن همتی از بانک مرکزی در روز‌های اخیر اقدامی در راستای کمک به او بود تا مثلا بگوید من از دولت کنار گذاشته شدم وگرنه ایشان ۳۴ ماه رییس کل بانک مرکزی بود و قبل از مدیر عامل بانک ملی و رییس بیمه مرکزی، چطور با این همه عنوان اختلاف نظر داشته، اما هر بار به سمت‌های بالاتری منصوب می‌شده است. اتفاقا آقای همتی به صورت مستقیم مقصر است. اجازه بدهید چند مثال ساده از دانش پایین ایشان بزنم. آقای همتی به رغم این که به قول خودشان ۳۰ سال مدیر اقتصادی بودند و در ۸ سال گذشته از مدیران اقتصادی دولت آقای روحانی بودند، به شدت با اعداد و اصطلاحا با عدد و رقم غریبه هستند. همتی در سال ۹۸ بعد از افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بنزین عنوان کرد افزایش قیمت بنزین یک تورم ۴ درصدی را در پی خواهد داشت در حالی که در نهایت شاهد بودیم نرخ تورم نقطه به نقطه در آبان ۹۸ و آبان ۹۹ تفاوت حداقل ۱۵ درصدی داشت، اما آقای همتی هیچ گاه پاسخگو نبود که این عدد ۴ درصدی را براساس چه محاسباتی و با چه مدل اقتصادی مطرح کردند و چرا محقق نشد. ببینید به هرحال یکی از اقدامات یک اقتصاددان آن هم در جایگاه رییس بانک مرکزی پیش بینی کردن شاخص‌های اقتصادی است. یا مثلا بانک مرکزی در سال ٩٩ هدف گذاری نرخ تورم را عدد ۲۲ درصد اعلام کرد، اما در پایان سال ۹۹ تورم بیش از ۳۶ درصد اعلام شد، یعنی دوباره شاهد اختلاف ۱۴ درصدی بین هدف‌گذاری بانک مرکزی آقای همتی و آمار اعلام شده وجود داشت، در حالی که نمی‌توان کرونا یا تحریم‌ها را نیز عامل این مساله دانست چرا که تحبروز کرونا در کشور گذشته بود و این هدف گذاری با فرض وجود کرونا اعلام شده بود. به نظر می‌رسد این اختلاف در هدفگذاری‌ها از دو حالت خارج نباشد یا همتی صرفا برای بقای خود در بانک مرکزی این اعداد را اعلام کرده و به نوعی به دولت وعده داده که تورم در پایان سال ۹۹ حدود ۲۲ درصد خواهد بود و یا اصلا هیچ آشنایی یا تصوری از محاسبات و هدف گذاری‌های اقتصادی ندارد.
به نظرتان رویکرد سایر نامزد‌ها در مناظره اقتصادی چگونه بود؟
انصافا نامزد‌های جریان انقلاب و در راس آن‌ها آقای رئیسی فارغ از اتهاماتی که به ایشان زده شد، صرفا برنامه‌های خود را در کمال صداقت و آرامش مطرح کردند و به توهین‌ها پاسخی ندادند، در حالی که همتی به عنوان یکی از مسببان وضع موجود، صراحتا مدعی بود مقصر رشد اقتصادی کشور در دهه ۹۰ و رشد سالیانه میانگین نیم درصد بر عهده افرادی، چون آقایان رییسی، جلیلی، زاکانی و رضایی و... است که من هر چقدر فکر کردم نفهمیدم چرا ایشان این حرف را زد. آقای جلیلی کلا ۸ سال پیش دبیر شورای امنیت ملی بوده و آقای رییسی قبل از قوه قضاییه در آستان قدس رضوی بودند چطور این‌ها در رشد پایین اقتصادی کشور مقصرند، اما مدیر عامل بانک ملی، رییس بیمه مرکزی و از همه مهمتر رییس کل بانک مرکزی ایران مقصر نیست؟! خیلی عجیب است و قطعا هیچ کس جز شخص آقای همتی نمی‌تواند به این سوال پاسخ دهد.
اگر در خاتمه نکته‌ای دارید بفرمایید؟
امیدوارم نامزد‌ها در چارچوب موضوعات مطرح شده بحث کنند و دو اولویت را برای خودشان در نظر بگیرند؛ اول اینکه برنامه‌های خودشان را مطرح و تشریح کنند. دوم اینکه برای اثبات توانایی هایشان از سابقه، عملکرد و اقدامات خود سخن بگویند. البته قبول دارم که برخی به دلیل ضعف در این دو حوزه سعی دارند خارج از موضوع بحث کنند که طبیعتا این افراد برای مردم مشخص هستند.