به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پس از بحران مالی ۲۰۰۸ موسسه تحقیقاتی کردیت سوئیس (CSRI) با هدف مطالعه تحولات اقتصادی بلندمدت که تأثیری جهانی در داخل و خارج از صنعت خدمات مالی دارند تأسیس شد. این موسسه بر اساس داده‌های اختصاصی منحصربه‌فردی از بانک‌های سراسر جهان و با همکاری متخصصان برجسته خارجی گزارش‌هایی تهیه می‌کند که مشهورترین آنها، گزارشی تحت‌عنوان «ثروت جهانی» است. این گزارش که از سال ۲۰۱۰ به‌صورت سالانه منتشر می‌شود، آخرین آن که سیزدهمین گزارش ثروت جهانی است، اخیرا منتشر شده است. براساس گزارش موسسه کردیت، تا پایان سال ۲۰۲۱، ثروت جهانی درمجموع به حدود ۴۶۴ هزار میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش ۹.۸ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین با کنار گذاشتن تغییرات نرخ ارز، مجموع ثروت جهانی ۱۲.۷ درصد رشد کرده که سریع‌ترین نرخ رشد سالانه ثروت ثبت‌شده از ابتدای قرن تاکنون است. گزارش حاضر حکایت از توزیع نابرابر ثروت به نفع گروه اندکی از جمعیت جهان دارد، به طوری‌که ۶۲.۵ میلیون نفر معادل ۱ درصد از جمعیت مالک ۴۸ درصد ثروت جهان است. این افراد عمدتا در ۲۰ کشور زندگی می‌کنند که تعداد زیادی از آنها در آمریکا، چین و چند کشور زندگی می‌کنند. در مقابل این افراد، حدود بیش از ۵۳ درصد از جمعیت جهان تنها مالک ۱.۱ درصد ثروت هستند.
ثروت جهان به ۴۶۴ هزار میلیارد دلار رسید
طی سال ۲۰۲۰ ثروت خانوار‌ها در دنیا به‌دلیل بی‌ثباتی ناشی از شیوع کرونا، به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. اما طی سال ۲۰۲۱ انتظار کاهش شدید فعالیت‌ها و همچنین رشد اقتصادی و تجارت باعث شد که قیمت سهام شرکت‌ها سقوط کند و ثروت خانوار‌های جهانی بین ژانویه تا مارس سال ۲۰۲۰ حدود ۴.۴ درصد کاهش یابد. با این‌حال، واکنش‌های پیشگیرانه دولت‌ها و بانک‌های مرکزی به ثبات بازار‌های مالی کمک کرد و این امکان را فراهم کرد که ضرر‌های اولیه ثروت خانوار تا اواسط سال ۲۰۲۱ تا حد زیادی معکوس شود. حمایت مالی سخاوتمندانه‌ای که در بسیاری از کشور‌های پیشرفته ازجمله آمریکا به خانوار‌ها داده شد، همراه با نرخ بهره پایین‌تر و کاهش مصارف خانوار‌ها (عمدتا هزینه‌های سفر و گردشگری و رفت وآمد)، پس‌انداز خانوار‌ها را تقویت کرد و زمینه افزایش قیمت سهام و قیمت مسکن را ایجاد کرد که منجر به افزایش قابل توجه ثروت خانوار در سراسر جهان شد. درمجموع با اقدامات دولت‌ها و ترمیم رشد اقتصادی کشور‌ها و رشد دارایی‌های مالی و بازار‌های مالی طی سال ۲۰۲۱ میزان ثروت خانوار‌ها در جهان رشد قابل توجهی داشته است.
موسسه تحقیقاتی کردیت سوئیس (Credit Suisse) سیزدهمین گزارش خود از ثروت جهانی را اخیرا منتشر کرده است. این گزارش نشان می‌دهد ثروت جهانی طی سال ۲۰۲۱ به ۴۶۳ هزار و ۶۰۰ میلیارد دلار رسیده که نسبت به پایان سال ۲۰۲۰ حدود ۹.۸ درصد (معادل ۴۱.۴ هزار میلیارد دلار) افزایش داشته است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد افزایش نرخ دلار آمریکا موجب شده در سال ۲۰۲۱ ثروت جهانی ۲.۹ درصد کاهش یابد که با کنارگذاشتن تغییرات نرخ ارز، کل ثروت جهانی ۱۲.۷ درصد در سال ۲۰۲۱ رشد پیداکرده که سریع‌ترین نرخ سالانه ثبت شده است. درخصوص سال ۲۰۲۲ موسسه کردیت تاکید کرده است تولید ثروت در سال جاری در معرض چالش‌های مستمر اقتصادی قرار گرفته است و قطعا تورم گسترده جهانی و جنگ روسیه و اوکراین و سایر تحولات ناشی از افزایش نرخ بهره در آمریکا و اروپا تاثیر قابل توجهی بر ثروت جهان در سال جاری خواهد گذاشت.
ثروت آمریکای شمالی ۶۷ برابر آفریقا
براساس گزارش موسسه تحقیقاتی کردیت سوئیس (Credit Suisse) از کل ثروت ۴۶۴ هزار میلیارد دلاری جهان در سال ۲۰۲۱، حدود ۱۵۸ هزار و ۱۹۹ میلیارد دلار آن در آمریکای شمالی متمرکز شده است. این میزان معادل ۳۴ درصد از کل ثروت جهان است. نکته قابل تامل اینکه، آمریکای شمالی درحالی سهم ۳۴ درصدی از ثروت جهان را دارد که سهم این قاره از کل جمعیت جهان حدود ۷.۶ درصد است. اروپا با ۱۰۶ هزار و ۳۳۰ میلیارد دلار و سهم نزدیک به ۲۳ درصدی از ثروت جهان، ۹.۵ درصد جمعیت دنیا را در خود جای داده است. چین با ۸۵ هزار و ۱۰۷ میلیارد دلار سهم ۱۸.۴ درصدی از ثروت و سهم ۱۷.۹ درصدی از جمعیت جهان را دارد. آسیا و اقیانوسیه (بدون چین و هند) با ۸۱ هزار و ۳۱۹ میلیارد دلار ثروت سهم ۱۷.۵ درصدی از جمعیت و سهم ۲۴.۵ درصدی از جمعیت جهان را داراست. هند با ۱۴ هزار و ۲۲۵ میلیارد دلار و سهم ۲.۷ درصدی از ثروت، ۱۷.۷ درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده است. آمریکای لاتین با ۱۲.۶ هزار میلیارد دلار ثروت و سهم ۲.۷ درصدی از ثروت جهان، ۵.۵ درصد جمعیت جهان را به‌خود اختصاص داده است. قاره آفریقا نیز با ۵ هزار و ۸۰۸ میلیارد دلار ثروت و سهم ۱.۳ درصدی از ثروت جهان، حدود ۱۷.۴ درصد از جمعیت جهان را درخود جای داده است. آنطور که آمار‌های موسسه کردیت نشان می‌دهد توزیع ثروت در جهان به‌شکل بسیار نابرابر و ناعادلانه صورت‌گرفته است؛ به‌طوری‌که قاره آفریقا درحالی ۲.۳ برابر آمریکای شمالی جمعیت دارد که تنها ۱.۳ درصد از ثروت را به‌خود اختصاص داده است؛ درحالی‌که آمریکای شمالی مالک ۳۴ درصد از ثروت جهان است.
یکی دیگر از آمار‌های موسسه کردیت، الگوی تفکیکی ثروت خانوار‌ها براساس ثروت سرانه (wealth per adult) است، طبق این آمارها در سال ۲۰۲۱، ثروت سرانه عبارت است از ثروت به‌ازای هر بزرگسال که با ثروت به‌ازای هرفرد (wealth per capita) متفاوت است. همان‌طور که در بخش مناطق جغرافیایی یا قاره‌ها گفته شد، در اینجا نیز نابرابری کاملا مشهود است، چراکه آمارها نشان می‌دهد درحالی در سال ۲۰۲۱ ثروت سرانه به ازای هر بزرگسال در جهان به ۸۷ هزار و ۴۸۹ دلار رسیده که این رقم برای بزرگسالان ساکن آمریکای شمالی حدود ۵۶۰ هزار و ۸۴۶ دلار، در اروپا ۱۸۰ هزار و ۲۷۵ دلار، در چین ۷۶ هزار و ۶۳۹ دلار، در آسیا و اقیانوسیه حدود ۶۴ هزار و ۷۰۰ دلار، در آمریکای لاتین حدود ۲۷ هزار و ۷۱۷ دلار، در هند حدود ۱۵ هزار و ۵۳۵ دلار و در قاره آفریقا نیز حدود ۸هزار و ۴۱۹ دلار است. طبق این آمارها بخش زیادی از ثروت جهانی عمدتا در آمریکای شمالی متمرکز شده است؛ چراکه سرانه ثروت بزرگسالان آمریکای شمالی ۶.۴ برابر میانگین سرانه ثروت بزرگسالان در جهان، ۶۶.۶ برابر میانگین آن در آفریقا، ۳۶ برابر هند، ۲۰ برابر آمریکای لاتین، ۸.۷ برابر آسیا و اقیانوسیه، ۷.۳ برابر چین و ۳ برابر اروپاست.
اروپا بازنده بزرگ سال ۲۰۲۱
بررسی میزان تغییرات ثروت کل در سال ۲۰۲۱ نیز وضعیت قابل تاملی را نشان می‌دهد؛ ثروت کل در سال ۲۰۲۱ درحالی رشد ۹.۸ درصدی را تجربه کرده که این‌میزان در آمریکای شمالی نسبت به پایان سال ۲۰۲۰ رشد ۱۵.۵ درصدی داشته است. پس از آن، در چین رشد ۱۵.۱ درصدی؛ در هند رشد ۱۲ درصدی، در آمریکای لاتین رشد ۱۰.۵ درصدی، در آفریقا رشد ۷.۷ درصدی، در آسیا و اقیانوسیه رشد ۵.۶ درصدی و در اروپا رشد ۱.۵ درصدی داشته است. سرانه ثروت به‌ازای هر بزرگسال نیز طی سال ۲۰۲۱ روند جالبی را به‌خود دیده است؛ به طوری‌که این‌میزان درحالی در کل جهان ۸.۴ درصدی را به‌خود دیده است که این‌میزان در آمریکای شمالی نسبت به سال ۲۰۲۰ رشد ۱۴.۷ درصدی را تجربه کرده است. در چین این میزان رشد ۱۴.۵ درصدی داشته، در هند ۱۰.۱ درصد، در آمریکای لاتین ۸.۹ درصد، در آفریقا ۴.۷ درصد، در آسیا و اقیانوسیه ۴ درصد و در اروپا تنها ۱.۵ درصد بوده است. درخصوص چین و هند استدلال این است که رشد اقتصادی در این کشور‌ها و به‌ویژه در چین کمترین آسیب را از شیوع کرونا به‌خود دیده است. در آمریکای شمالی بهبود شرایط اقتصاد جهانی سرعت رشد اقتصادی در قاره را تسریع بخشیده است. در اروپا تورم و کاهش ارزش پول‌های ملی، افزایش قیمت انرژی و کاهش رشد اقتصادی و همچنین کاهش ارزش دارایی‌های مالی ازجمله مهمترین دلایلی است که شاید بتواند دلیل رشد ناچیز ثروت در قاره را توضیح دهد.
یک درصد جمعیت مالک ۴۸ درصد ثروت جهان
گزارش موسسه کردیت آمار قابل تامل دیگری نیز از توزیع ثروت در جهان دارد. طبق این گزارش، ۶۲.۵ میلیون نفر از جمعیت بزرگسال جهان که معادل ۱.۲ درصد از کل جمعیت بزرگسال جهان را شامل می‌شود، با ثروت ۲۲۲ هزار میلیارد دلاری خود، سهم ۴۷.۸ درصدی از کل ثروت دنیا را دارند. محدوده میانگین ثروت این گروه بالای ۱ میلیون دلار است. در طبقه دوم، ۶۲۷ میلیون نفر از جمعیت بزرگسال جهان که معادل ۱۱.۸ درصد از جمعیت بزرگسالان را شامل می‌شود ۱۷۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار ثروت دارد که این میزان معادل بیش از ۳۸ درصد کل ثروت دنیاست. محدوده ثروت این افراد ۱۰۰ هزار تا ۱ میلیون دلار است. در طبقه سوم، حدود ۱ میلیارد و ۷۹۱ میلیون نفر از بزرگسالان جهان قرار می‌گیرند که این افراد سهم ۳۳.۸ درصدی از جمعیت جهان و سهم ۱۳ درصدی (۶۰ هزار و ۴۰۰ میلیارد دلار ثروت) از ثروت جهان را دردست دارند. محدوده میانگین ثروت در این طبقه ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار است. در طبقه چهارم و آخر که کمترین ثروت را به‌خود اختصاص داده‌اند، ۲ میلیارد و ۸۱۸ میلیون نفر جمعیت معادل ۵۳.۲ درصد از کل جمعیت بزرگسال جهان را شامل می‌شود که این افراد ۵ هزار میلیارد دلار ثروت دارند که معادل فقط ۱.۱ درصد از ثروت جهان است.
جهان ۶۲ میلیون نفر میلیونر دارد
براساس گزارش موسسه کردیت از ۶۲.۵ میلیون نفری که در طبقه اول قرار دارند، این افراد با سهم ۱.۲ درصدی از جمعیت جهان، حدود ۴۸ درصد ثروت دنیا را دردست گرفته‌اند. نکته قابل تامل اینکه، حدود ۹۰ درصد این افراد در ۲۰ کشور زندگی می‌کنند. این کشور‌ها به ترتیب با بیشترین میلیونر‌ها شامل آمریکا، چین، ژاپن، انگلستان، فرانسه، آلمان، کانادا، استرالیا، ایتالیا، کره‌جنوبی، سوئیس، هلند، اسپانیا، تایوان، هند، بلژیک، نیوزیلند، اتریش، پرتغال و ترکیه هستند. در آمریکا ۲۴ میلیون و ۴۸۰ هزار میلیونر زندگی می‌کنند. در این کشور ۳۹ درصد از میلیونر‌های جهان زندگی می‌کنند. چین با تعداد ۶ میلیون و ۱۹۰ هزار میلیونر، سهم ۹.۹ درصدی از کل میلیونر‌های جهان را دارد. درمجموع بیش از ۴۹ درصد از میلیونر‌های جهان در دو کشور چین و آمریکا زندگی می‌کنند. ژاپن با ۳ میلیون و ۳۶۶ هزار میلیونر در رتبه سوم قرارگرفته و سهم ۵.۴ درصدی از تعداد میلیونر‌های جهان را به‌خود اختصاص داده است. انگلستان با ۲ میلیون و ۸۴۹ هزار میلیونر، سهم ۴.۶ درصدی دارد. فرانسه با نزدیک به ۲.۸ میلیون نفر میلیونر، با سهم ۴.۵ درصدی در رتبه پنجم ایستاده است. آلمان با ۴.۳ درصد، کاناداد با ۳.۷ درصد، استرالیا با ۳.۵ درصد، ایتالیا با ۲.۳ درصد، کره جنوبی با ۲.۱ درصد و سوئیس با ۱.۸ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در سطح منطقه، ترکیه با ۱۵۹ هزار نفر میلیونر، در رتبه ۲۰ جهان قراردارد. البته نکته قابل ذکر این است که در آمار‌های مذکور از میلیونر‌های کشور‌های عربی حرفی به‌میان نیامده است. شاید دلیل این اتفاق، محل تجمع ثروت و حساب‌های شخصی و سرمایه‌گذاری‌های میلیونر‌های خاورمیانه است که سعی کرده‌اند ثروت خود را از اتفاقات منطقه دور نگه دارند.
افزایش ۴۱ هزار میلیارد دلاری ثروت
سه جزء اصلی ثروت جهانی را دارایی‌های مالی، دارایی‌های غیرمالی و بدهی‌ها تشکیل می‌دهند که رقم ثروت از حاصل جمع دارایی‌های مالی و دارایی‌های غیرمالی بعد از کسر بدهی‌ها حاصل می‌شود. بررسی آمار‌های موسسه کردیت نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۱ دارایی‌های مالی جهان ۲۳ هزار و ۳۰۱ میلیارد دلار افزایش‌یافته (رشد ۹ درصدی)، دارایی‌های غیرمالی افزایش ۲۰ هزار و ۶۰۹ میلیارد دلاری (رشد ۹.۴ درصدی) داشته و بدهی‌ها نیز افزایش دوهزار و ۴۶۰ میلیارد دلاری را تجربه کرده است. درمجموع دارایی‌های مالی و غیرمالی در جهان طی سال ۲۰۲۱ افزایش نزدیک به ۴۴ هزار میلیارد دلاری را تجربه کرده که اگر دوهزار و ۴۶۰ میلیارد دلار بدهی را از آن کسر کنیم، ثروت جهان در سال گذشته افزایش ۴۱ هزار و ۴۵۰ میلیارد دلاری را تجربه کرده است.
اما بررسی وضعیت دارایی‌هایی مالی و غیرمالی به تفکیک مناطق جغرافیایی نیز بسیار قابل‌تأمل است؛ چراکه درخصوص دارایی‌های مالی، بیشترین افزایش مربوط به چین با ۱۶.۱ درصد، آمریکای شمالی با ۱۲.۹ درصد، آفریقا با ۱۱.۹ درصد، آمریکای لاتین با ۹.۸ درصد، هند با ۸.۱ درصد، آسیا و اقیانوسیه با ۳.۱ درصد و اروپا تنها یک درصد بوده است. درخصوص دارایی‌های غیرمالی نیز رشد آن در آمریکای‌شمالی با ۱۹ درصد در رتبه اول قرار دارد. چین با ۱۳.۷ درصد، هند با ۱۲.۴ درصد، آمریکای لاتین با ۱۰.۶ درصد، آسیا و اقیانوسیه با ۶.۷ درصد، آفریقا با ۳.۷ درصد و اروپا نیز ۱.۲ درصد بوده است. درخصوص بدهی‌ها نیز، بیشترین افزایش مربوط به چین با ۱۲.۱ درصد، آمریکای شمالی با ۸.۱ درصد، آمریکای لاتین با ۷.۹ درصد، هند ۵.۱ درصد، آفریقا ۲.۳ درصد بوده است. میزان بدهی اروپا نیز کاهش ۱.۸ درصدی در سال ۲۰۲۱ داشته است.
افزایش ۵ میلیون نفری میلیونر‌ها
گزارش کردیت نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۱ تعداد میلیونر‌های جهان با افزایش پنج‌میلیون و ۱۶۷ هزار نفری نسبت به سال ۲۰۲۰ از ۵۷ میلیون و ۳۱۶ هزار نفر به ۶۲ میلیون و ۴۸۳ هزار نفر رسیده است. طبق این آمارها، در آمریکا تعداد میلیونر‌ها نزدیک به ۲.۵ میلیون نفر افزایش داشته است. در چین نیز تعداد میلیونر‌ها افزایش ۱۰۳۲ نفری داشته است. به عبارتی از کل افزایش پنج‌میلیون نفری میلیونر‌های جهان در سال گذشته، ۶۸ درصد از آنها مربوط به دو کشور آمریکا و چین بوده است. در ژاپن تعداد میلیونر‌ها ۳۹۴ هزار نفر کاهش داشته است. در انگلستان این تعداد رشد ۲۶۵ هزار نفری داشته است. در فرانسه تعداد میلیونر‌ها ۲۶ هزار نفر و در آلمان ۵۹ هزار نفر کاهش یافته است. در کانادا تعداد میلیونر‌ها ۴۲۹ هزار نفر افزایش داشته که با توجه به قد و قواره این کشور، اعداد جالبی است. نکته قابل‌تامل اینکه برای ما ایرانی‌ها کانادا مأمن و پناهگاه امن مفسدان اقتصادی فراری است که از کشورمان به آنجا گریخته‌اند. البته شرایط اعطای تابعیت در این کشور نیز مزید بر علت شده است. در ترکیه هم که شرایط اعطای تابعیت در سال‌های اخیر سهل و آسان شده، این کشور به جمع کشور‌های دارای بیشترین تعداد میلیونر‌ها پیوسته است. اما پس از کانادا، استرالیا با ۳۹۰ هزار نفر افزایش میلیونر‌ها روبه‌رو بوده است. در ایتالیا میلیونر‌ها ۱۳۵ هزار کاهش داشته، در کره‌جنوبی این تعداد رشد ۱۱۶ هزار نفری داشته، در سوئیس تعداد میلیونر‌ها رشد ۱۱۳ هزار نفری، در هلند کاهش ۵۶ هزار نفری، در تایوان رشد ۲۱۱ هزار نفری، در هند افزایش ۱۰۷ هزار نفری، در بلژیک کاهش ۲۶ هزار نفری، در نیوزیلند ۱۰۹ هزار نفری افزایش، در اتریش کاهش ۱۱ هزار نفری، در پرتغال کاهش ۱۰ هزار نفری و در ترکیه نیز کاهش ۳۶ هزار نفری داشته است.