گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»؛  رشته مطالعات زنان يك رشته ميان رشته اي است كه از سال 80 در دانشگاه هاي علامه طباطبايي، تربيت مدرس و الزهرا ايجاد، و از سال 82 نيز در دانشگاه هاي تهران و آزاد واحد رودهن راه اندازي، و همچنين در سال هاي 83 و 84 در دانشگاه هاي شيراز، اصفهان و آزاد واحد علوم و تحقيقات تاسيس شد.

 

مطالعات زنان رشته اي نوپا است كه با ورود به دانشگاه هاي كشور به يك رشته بحث برانگيز در محافل علمي و اجتماعي تبديل شد.

 

«حقوق زن در اسلام»، «زن و خانواده» و «زن و تاريخ» سه گرايشي است که از ابتدا براي رشته مطالعات زنان تعيين گرديد، ولي گرايش «زن و تاريخ» به دليل نداشتن داوطلب، در سال نخست منتفي شد؛ به اين ترتيب دانشگاه تربيت مدرس اين رشته را با گرايش «حقوق زن در اسلام» راه اندازي، و دانشگاه تهران نيز رشته مطالعات زنان را بدون گرايش ارائه كرد و ساير دانشگاه‌ها نيز گرايش «زن و خانواده» را براي اين رشته برگزيده‌اند.

 

رشته مطالعات زنان در كشور داراي سابقه طولاني نيست و بسياري از افراد اين رشته را نوعي توجه به مكتب فمينيسم مي دانند و برخي صاحب نظران نيز تاسيس رشته مطالعات زنان را راهي براي رسيدن به استانداردهاي علمي جهان برگزيده اند؛ اين در حالي است كه راه اندازي رشته مطالعات زنان در كشور بايد بسترهاي لازم براي معرفي زن از نگاه اسلامي را در جامعه شكل دهد.

 

به گفته دكتر شهلا اعزازي، مدرس دانشگاه، رشته مطالعات زنان داراي نظريه هاي متفاوتي از كشورهاي مختلف مانند هند، آفريقاي شمالي، اروپا و آمريكا است كه بخشي از اين نظريه ها در دانشگاه هاي كشور تدريس مي شود.

 

وي معتقد است، نظريه ها و دروس مطالعات زنان كه در دانشگاه ها  تدريس مي شود برعهده استادان است و نمي توان گفت به صورت صد درصدي با شرايط كشور انطباق دارد.

 

اين استاد دانشگاه بيان مي كند: مدرسان كشور بايد شرايط زندگي زنان را شناسايي كرده تا بتوانند نظريه هايي مبني بر اعتقادات اسلامي و اجتماعي زنان در كشور ارائه دهند.

 

يكي از مشكلات رشته مطالعات زنان، نداشتن انسجام در سرفصل ها و متون درسي است و فارغ التحصيلان اين رشته معتقدند كه بعد از اتمام دوره كارشناسي ارشد در اين رشته، جامعيت لازم براي دانشجويان به وجود نمي آيد و مي توان گفت اين رشته هنوز داراي متون درسي منسجم و دقيق نيست.

 

دكتر كمال قرايي مقدم، استاد جامعه شناسي دانشگاه تربيت معلم مي گويد: رشته مطالعات زنان بايد از جامعيت بيشتري برخوردار شود تا بتواند بر جامعه تاثير گذاشته و نقشي در روند رو به رشد زندگي زنان داشته باشد.

 

وي مي افزايد: اين رشته بايد گسترده تر شده و مسائلي در خصوص نقش زنان در اقتصاد جامعه و خانواده، نقش زن در القاي سياست به فرزندان، نقش زن در خصوص آموزش ميراث فرهنگي به فرزندان، نقش زن در استحكام خانواده، نقش زن در كاهش طلاق و كاهش جرم، نقش زن در بهداشت خانواده و غيره را بررسي كند.

 

عقيله محمدي، فارغ التحصيل رشته مطالعات زنان مي گويد: دانشجويان اين رشته توقع دارند پس از فارغ التحصيلي در خصوص يكي از گرايش هاي رشته جامعه شناسي آموزش ديده باشند، ولي اين رشته تنها اطلاعاتي پراكنده در خصوص مطالعات زنان مطرح مي كند.

 

وي خاطرنشان مي كند: در اين رشته چهار واحد «زن در اسلام» و «زن در اديان» تدريس مي شود كه كمك مي كند اين رشته به آموزه هاي ديني نزديك شود، ولي بايد اين رشته داراي انسجام بهتري باشد.

 

 

رهبر معظم انقلاب اسلامي در سال گذشته در بيانات خود توجه ويژه اي به اسلامي سازي و بومي سازي علوم انساني داشتند كه طبق اين فرمايشات، رشته مطالعات زنان نيز بايد با توجه به شرايط امروزي زنان كشور و در راستاي اسلامي سازي و بومي سازي، همگام با ديگر رشته هاي علوم انساني تغيير كند تا بتواند در جامعه امروز پاسخگوي نيازها باشد.

 

فريده داودي، مديرکل تحصيلات تکميلي مرکز مديريت حوزه‌هاي علميه خواهران به لزوم مواجهه عالمانه با امواج فکري فمينيستي و التقاطي در عصر کنوني مي گويد: نياز رو به رشد نظام اسلامي به زنان آشنا با مباحث جنسيتي در مديريت‌هاي فرهنگي و حوزه‌هاي کارشناسي؛ پاسخگويي به پرسش‌هاي نوپديد در حوزه زن و خانواده، نياز حوزه‌هاي علميه به استادان زن در حوزه مسائل زنان؛ کشف و تبيين علمي جايگاه زن و خانواده در انديشه اسلام و ارائه الگوي زندگي جامع، کامل و فراگير از حضور زن با تحفظ بر ويژگي‌هاي جنسيتي، راه‌اندازي رشته مطالعات اسلامي زنان را ضروري ساخته است.

 

وي معتقد است: بر اين اساس توجه به ويژگي‌ها و مسئوليت‌هاي بانوان در برنامه‌ريزي‌هاي آموزشي، پژوهشي و تربيتي، تأکيد بر آموزش مباحث زنان با توجه به مباني اعتقادي و اخلاقي اسلام (به منظور تحقق اهداف اسلام در حوزه زنان)، تأکيد بر اصالت خانواده از ديدگاه اسلامي و نقش محوري زن در تحکيم آن، توجه به مسئوليت ها و کارکردهاي جنسيتي زن در حوزه فرهنگي و اجتماعي، تأکيد بر شناسايي استعدادهاي برتر در زمينه‌هاي پژوهش، تدريس، مديريت، تبليغ و مشاوره تخصصي در حوزه زنان و توجه خاص به تأثير‌گذاري مفاهيم و نظريه‌هاي اسلامي و غيراسلامي در توصيفات، تحليل‌ها، آسيب‌شناسي‌ها و نظريه‌پردازي‌ها در حوزه مطالعات زنان در اجراي رشته مطالعات اسلامي زنان در مقطع سطح سه (کارشناسي ارشد) حوزه‌هاي علميه خواهران از جايگاه خاصي برخوردار است.

 

رشته مطالعات زنان براي رسيدن به جايگاه اصلي خود بايد طبق دغدغه رهبر معظم انقلاب اسلامي در راه رسيدن به اسلامي سازي حركت كند تا بتواند براي زنان سرزمين ايران اسلامي همواره  لبخند و دلگرمي به ارمغان آورد./انتهاي پيام/