گرداب طرح تحول نظام سلامت

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛  همانظور که می دانید، در دولت یازدهم طرح تحول سلامت با امید بهبود وضعیت سلامت مردم آغاز شد و بسیج دانشجویی از ابتدا براساس وظیفه انقلابی خود به رصد اقدامات وزارت بهداشت و موضع گیری نسبت به آنان پرداخت، اما وزارت بهداشت نه تنها نسبت به این هشدارها بی اعتنایی کرد بلکه سعی در بستن مجاری نقد و زدن برچسب‌های گوناگون به منتقدین نمود.

 یکی از عوامل مهمی که باعث شکست طرح تحول سلامت شد را میتوان عملکرد بد صدا و سیما در نقد این طرح و هم چنین مدیحه سرایی های افراطی از این طرح عنوان کرد که جلوگیری از پخش برنامه هایی مثل «ثریا» مثال بارز آن می باشد.

یکی دیگر از عوامل مساعد کننده سیر قهقرایی این طرح، سکوت و حمایت بی سابقه و تعجب برانگیز وزارت رفاه و شخص وزیر رفاه در قبال رویکردهای اشتباه وزارت بهداشت از نظر بعد اقتصادی و مدیریتی طرح تحول نظام سلامت است که تعجب مدیران و اقتصاددانان حوزه سلامت را در برداشته است. 

ولی در حال حاضر اظهار نظرهای مسئولین وزارت بهداشت و نمایندگان محترم مجلس نشان از شدت وخامت اوضاع نظام سلامت دارد؛ به عنوان مثال، بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران قریب به پنج سال است که راه اندازی سیستم ارجاع و پرونده الکترونیک را برای کنترل هزینه ها و هم چنین نظارت بهتر و موثر تر نظام سلامت از مسئولین مطالبه می کرده است؛ حال آنکه کسی کوچک ترین اهمیتی برای این مسئله قائل نبود ولی با پیدایش پیش نشانه های ورشکستگی طرح تحول سلامت، مسئولین وزارت بهداشت و نمایندگان کمیسیون بهداشت به تکاپو افتاده اند و حرف از راه اندازی سیستم ارجاع و پرونده الکترونیک و به دنبال آن کنترل هزینه ها می زنند.

با اندکی تحقیق در می یابید که اظهار نظر در مورد اجرای سیستم ارجاع و پرونده الکترونیک و به تبع آن ایجاد زیر ساخت های نظارت بر عملکرد حوزه سلامت و کنترل هزینه ها، به دو دهه قبل باز می گردد و جای بسی تامل است که چرا تا به کنون از ایجاد چنین زیر ساخت های مهمی غفلت شده است.    

از پیش نشانه های طرح تحول نظام سلامت میتوان به 10 مورد زیر اشاره کرد :

1-ناتوانی دولت در تامین مالی طرح و انتشار 8 هزار میلیارد تومان اوراق قرضه شبه ربوی برای استقراض از مردم

2-ایجاد 11 هزار میلیارد تومان بدهی مازاد دیگر توسط طرح تحول تا پایان امسال

3-ورشکست کردن بیمه های درمان به واسطه  سیاست های وزارت بهداشت و در نتیجه استقراض سازمان تامین اجتماعی از منابع مالی بانک رفاه کارگران برای پرداخت بدهی های ایجاد شده در اثر هزینه های فزاینده ی طرح تحول سلامت

4-معوقات چندین ماهه در دانشگاه های علوم پزشکی به دلیل تحمیل بار مالی سنگین طرح تحول و تهدید های پی در پی پزشکان به عدم پذیرش بیماران غیر اورژانس و الکتیو 

5-افزایش سهم سلامت در سبد هزینه‌های خانوار به عنوان شاخصی از فشار مستقیم هزینه های درمانی بر دوش مردم

6-افزایش بی سابقه ی تورم حوزه‌ی سلامت و ایجاد بیشترین تورم بخشی نسبت به سایر بخش های کشور

7-رواج زیرمیزی در بین پزشکان علی رغم افزایش بیش از 187 درصدی تعرفه های پزشکی در گام سوم طرح تحول

8-رواج پرداخت‌های نجومی به قشر نازک پزشکان متخصص و عمیق‌تر شدن شکاف درآمدی بین برخی از پزشکان و سایر کارکنان نظام سلامت

9-اعتراضات اجتماعی گسترده ی پرستاران و پیراپزشکان به تبعیض و بی‌عدالتی در پرداخت‌های نجومی به پزشکان و تسری عن قریب آن به سایر گروه های اجتماعی نظیر معلمان، کارگران، کارمندان و حتی مهندسین

10ناتوانی در اجرای گام های بعدی طرح و توقف برخی بسته های قبلی مانند طرح پزشکان مقیم پس از اتلاف منابع بسیار برای پرداخت به پزشکان و اجرای آن

11-عدم تغییر محسوس در شاخص های بهداشتی و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت به دلیل معطوف شدن نگاه وزارت بهداشت به چاه ویل درمان

هم چنین با توجه به سال انتهایی فعالیت دولت، ممکن است دولت و وزارت بهداشت برای تسکین موقت علائم ورشکستگی طرح تحول و القای ظاهری موفقیت آمیز از اجرای این طرح، اقدامات خطرناکی مشابه انتشار 8 هزار میلیارد تومان اوراق قرضه را انجام دهند.

هم اکنون طرح تحول نظام سلامت به گردابی تبدیل شده است که همانند طرح هدفمندی یارانه ها به زودی سایر نظام های اقتصادی، صنعتی و تولیدی را با بحران جدی روبرو می کند.

اما بسیج دانشجویی برای برون رفت از ورشکستگی طرح تحول راه کار هایی ارائه داده است که میتواند مشکلات این طرح را تا حد زیادی برطرف نماید:

1-اجراي قانون تمام وقتي پزشكان

2- عدم‌حضور ذينفعان بخش خصوصي در مناصب حاكميتي نظام سلامت

3- سلب اختيارات حاكميتي از صنف پزشكان

4- اصلاح نظام پرداخت به پزشكان و تغيير نظام پرداخت مبتني بر كارانه

5- افزايش ظرفيت پذيرش و بورسيه دانشجويان براي تأمين پزشكان مناطق محروم با هزينه كم و به‌صورت بلندمدت

6- مديريت منابع مالي صرفا از طريق سازوكار بيمه‌اي و خريد راهبردي خدمت

امید می رود متولیان نظام سلامت این اصلاحات را انجام داده تا کشور بار دیگر متحمل بحران جدی تر و به مراتب بدتر نشود.

احمدی- مسئول مرکز مطالعات سلامت بسیج دانشگاه علوم پزشکی تهران

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.