«بازرسی»، مذاکرات هسته‌ای را با مانع مواجه کرده است

به گزارش گروه بین الملل «خبرگزاری دانشجو» ؛ خبرگزاری فرانسه در گزارشی از وین درباره روند مذاکرات هسته‌ای ایران مدعی شد: یک ماه مانده به پایان مهلت، مذاکرات در خصوص دستیابی به توافقی جامع در مورد برنامه‌ هسته‌ای ایران بر سر مسئله حساس دسترسی به تأسیسات نظامی تهران به مانع خورده است.

بر اسا این ادعا تهران حاضر به باز کردن درهای این تأسیسات به روی ناظران آژانس بین المللی انرژی اتمی نیست و تأکید می کند هیچ ماده هسته‌ای در این مکان‌ها ذخیره نشده است.

اما قدرت‌های بزرگ به علت ادعاهایی مبنی بر اینکه ایران در گذشته تحقیقاتی نظامی به منظور دستیابی به بمب اتم انجام داده است، می خواهند این بازرسی‌ها انجام شود. ایران این ادعاها را همواره رد کرده است.

مارک فیتزپاتریک از مؤسسه بین المللی مطالعات راهبردی اعلام کرد: «قدرت‌های غربی نمی توانند توافقی که آژانس بین المللی انرژی اتمی را از بازدید از تأسیسات نظامی منع کند، بپذیرند.

وی در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه خاطر نشان کرد: «از لحاظ سیاسی، این موضوع غیرقابل دفاع است.

هفته گذشته، آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران تأکید کرد: «اجازه بازرسی از تأسیسات نظامی را توسط بیگانگان» نخواهد داد.

با این حال عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران و عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای این اظهارات را تعدیل کرد.

وی گفت در پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان پی تی)، سندی که ایران متعهد شده است در صورت توافق نهایی آن را اجرا کند، «دسترسی به تأسیسات غیرهسته‌ای که می توانند تأسیسات نظامی باشند، پیش‌بینی شده است.

تهران و گروه پنج به علاوه یک شامل چین، آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و آلمان دوم آوریل در لوزان به چارچوب توافق دست یافتند. آنها اکنون تلاش می کنند جزییات فنی توافقنامه قطعی را که قرار است ماهیت صرفا صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در ازای لغو تحریم‌های بین المللی تضمین کند، حل و فصل کنند.

یوکیا آمانو رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی این هفته در گفتگو با خبرگزاری فرانسه، مانند عباس عراقچی به پروتکل الحاقی ان پی تی برای توجیه بازرسی از تأسیسات نظامی ایران استناد کرد.

در هر صورت این مسئله خاص به نظر می رسد پتانسیل جلوگیری از توافقی تاریخی را که امید می رود تا پایان ماه ژوئن پس از بیش از ده سال تنش به دست آید، دارد.

لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه روز چهارشنبه اعلام کرد فرانسه نمی تواند این توافقنامه را امضا کند «مگر آنکه در آن به وضوح اشاره شده باشد که راستی‌آزمایی‌هایی می تواند از همه تأسیسات ایران از جمله تأسیسات نظامی صورت بگیرد.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به همتای فرانسوی خود گفت: «از شرکایمان در مذاکرات می خواهم از زیاده خواهی پرهیز کنند.

ظریف و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا قرار است شنبه در ژنو با یکدیگر دیدار کنند.

یک ماه مانده به پایان مهلت مذاکرات، منبعی غربی که خواست نامش فاش نشود پنجشنبه شب خاطر نشان کرد: «کری در دیدار با ظریف در مورد اهمیت دسترسی به این تأسیسات و بازرسی‌ها برای گروه پنج به علاوه یک صحبت خواهد کرد.

توافق نهایی مورد نظر قرار است عملا ایران را از دستیابی به بمب اتم بازدارد.

اگر قدرت‌های بزرگ برای بازرسی از تأسیسات نظامی جمهوری اسلامی ایران پافشاری می کنند به این علت است که بتوانند تخلفات احتمالی را در آینده شناسایی کنند.

همچنین به علت ادعاهای دقیقی است که سال 2011 به دست آژانس بین المللی انرژی اتمی رسید مبنی بر اینکه ایران تا سال 2003 و شاید پس از آن تحقیقاتی برای دستیابی به بمب انجام داده است، مسئله‌ای که دیپلمات‌ها آن را «بعد نظامی احتمالی» برنامه هسته‌ای ایران نامیده‌اند. 

تحقیق در مورد بعد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران مستلزم نمونه‌برداری از برخی تأسیسات که بخشی از آنها نظامی هستند همینطور مصاحبه با دانشمندان ایرانی در مورد تحقیقات آنها است.

تأسیسات پارچین در حومه تهران جایی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی می خواهد دوباره از آن بازدید کند. آژانس پیش‌تر سال 2005 دو بار از این تأسیسات بازدید کرد.

آژانس اعلام کرد نشانه‌هایی در این تأسیسات وجود دارد که نشان می دهد در آنجا «احتمالا پاکسازی» صورت گرفته است. این پرونده ممکن است در نهایت بیشتر سیاسی باشد تا فنی.

به گفته مارک فیتزپاتریک، علت اصلی مقاومت ایران در برابر بازرسی‌ها احتمالا مخالفت «تندروها»ی نظام ایران با توافق به طور کلی است.